Xem phần 1 ở đường link này
Harari đi sâu vào lịch sử của loài Homo sapiens từ khi xuất hiện trên Trái Đất khoảng 200.000 năm trước cho đến hiện tại và thậm chí phỏng đoán về tương lai. Tác phẩm này nổi bật với cách tiếp cận liên ngành, kết hợp kiến thức từ lịch sử, tâm lý học, công nghệ thông tin và nhiều lĩnh vực khác để phác họa bức tranh toàn cảnh của quá trình phát triển xã hội, văn hóa và kinh tế của loài người.
Cuốn sách đặt ra nhiều câu hỏi sâu sắc về ý nghĩa và hướng đi của loài người, cùng với việc đánh giá những thành tựu và hậu quả của nó đối với môi trường và các loài sống khác. Harari, qua tác phẩm này, đã trở thành một trong những tác giả tư tưởng nổi tiếng toàn cầu, và “Sapiens” được coi là một trong những cuốn sách cần đọc đối với những người quan tâm đến lịch sử của loài người và triết lý về sự tồn tại của chúng ta.
Nội dung (tiếp tục)
Phần III: Hiệp định toàn cầu nhất thế giới (The Unification of Humankind)
Phần III của “Sapiens” tiếp tục khám phá lịch sử loài người, tập trung vào quá trình thống nhất các nền văn hóa và xã hội vào một hệ thống toàn cầu. Dưới đây là tóm tắt ngắn gọn cho mỗi chương trong phần này:
Thị trấn Sắp Xếp đẹp nhất thế giới (The Arrow of History)
Ở chương này, Harari thảo luận về cách thức mà lịch sử của nhân loại không phải là một loạt các sự kiện tình cờ và không liên quan, mà thay vào đó, có một hướng di chuyển nhất quán mà ông gọi là “mũi tên của lịch sử”. Harari cho rằng những giao lưu và va chạm giữa các nền văn minh đã tạo ra một số xu hướng lịch sử rõ ràng, dẫn đến việc thống nhất tiềm năng văn hóa của nhân loại.
Tiền của thiên hạ (The Script of Money)
Trong chương này, Harari khám phá sự phát triển của hệ thống tiền tệ toàn cầu. Ông mô tả cách tiền tệ làm việc như một hệ thống niềm tin trung gian, cho phép con người giao dịch vượt ra ngoài những ràng buộc ngay lập tức của các cộng đồng nhỏ và tạo điều kiện cho sự phát triển của nền kinh tế toàn cầu.
Màu sắc thừa nhận (The Scent of Money)
Harari trình bày việc xây dựng niềm tin vào giá trị của tiền, mở rộng từ chương trước. Ông thảo luận về cách các nền văn minh khác nhau đã tạo ra và sử dụng tiền, từ đồng tiền hữu hình đến các phương tiện giao dịch phi vật thể như sổ ghi chép ngân hàng và thẻ tín dụng, và cách các phương thức giao dịch này đã kết nối thế giới theo cách không thể tưởng tượng được trước đây.
Đạo luật của Thiên nhiên ra đời (Imperial Visions)
Chương này đào sâu vào cách mà các đế chế phát triển và thống trị, đôi khi là thông qua việc bóp méo những đức tin và thiên nhiên đạo đức. Harari bàn luận về mong muốn con người nhằm tạo ra trật tự và ý nghĩa thông qua việc thiết lập các đế quốc, đã dẫn đến những mô hình hành xử và tư duy rộng rãi hơn đối với thế giới tự nhiên và xã hội.
Trong phần này, Harari cho rằng thế giới ngày càng được kết nối thông qua thương mại, chính trị và tôn giáo, dẫn đến những cấu trúc quyền lực to lớn và rộng khắp. Ông đề cập đến việc xây dựng các dạng thống nhất toàn cầu qua thời gian, với tiền tệ và đế quốc là hai cách thức chính để tổ chức cộng đồng và lan tỏa quyền lực.
Phần IV: Cách mạng Khoa học (The Scientific Revolution)
Phần IV của “Sapiens” đề cập đến Cách mạng Khoa học, một giai đoạn lịch sử bắt đầu khoảng 500 năm trước, khiến cho nhận thức, quyền lực, và ảnh hưởng của loài người trên thế giới thay đổi một cách sâu sắc. Dưới đây là tóm tắt ngắn gọn cho các chương trong phần này:
Khám phá được ý thức đã đánh lạc hướng tôi (The Discovery of Ignorance)
Chương này nói về việc nhận thức về sự ngu dốt của mình đã thúc đẩy loài người khám phá và đạt được kiến thức. Harari cho rằng khi chúng ta nhìn nhận những giới hạn của mình, chúng ta bắt đầu tìm kiếm câu trả lời và lý giải cho hiện tượng tự nhiên, từ đó dẫn đến sự phát triển của khoa học và công nghệ.
Khế ước của Chúa (The Marriage of Science and Empire)
Ở chương này, Harari đưa ra luận điểm rằng khoa học và chủ nghĩa đế quốc đã hỗ trợ lẫn nhau. Các chuyến thám hiểm địa lý không chỉ mở rộng hiểu biết khoa học mà còn thúc đẩy quyền lực của các đế chế châu Âu, trong khi sự tài trợ từ các đế chế cung cấp nguồn lực quan trọng cho nghiên cứu khoa học.
Người ngoài hành tinh đánh cắp một ngón tay của tôi (The Capitalist Creed)
Chương này thảo luận về chủ nghĩa tư bản và cách nó dựa trên niềm tin vào sự phát triển không giới hạn và tiêu dùng. Harari phân tích tương quan giữa sự phát triển kinh tế và khoa học, chủ yếu thông qua đầu tư và thị trường tự do, nền tảng của nền kinh tế toàn cầu hiện nay.
Thượng đế kim cương (The Industrial Revolution)
Trong chương này, Harari mô tả sự chuyển tiếp từ nông nghiệp sang công nghiệp, một cuộc cách mạng làm thay đổi hình thức lao động, sản xuất và vận chuyển. Công nghệ và năng lượng (như than và sau này là dầu) trở thành trọng tâm nuôi dưỡng sự thay đổi và tiến bộ xã hội.
Khổng lồ bỏ túi (The Wheels of Industry)
Chương này tập trung vào giai đoạn mà các cải tiến công nghệ làm gia tăng sản xuất hàng hóa và dịch vụ, từ đó làm thay đổi cách thức mà các ngành công nghiệp hoạt động. Harari nêu bật sự phụ thuộc ngày càng tăng của xã hội vào máy móc và công nghệ.
Đầu thế kỷ mới (A Permanent Revolution)
Harari đặc tả giai đoạn mà sự thay đổi trở thành hằng số, và cách mạng khoa học tạo điều kiện cho một quá trình cải tiến không bao giờ dừng lại. Ông khám phá tác động của sự thay đổi liên tục này đối với cá nhân và cơ sở xã hội.
Nếu là một vùng đất hoang vu (And They Lived Happily Ever After)
Trong chương này, Harari suy nghĩ về tác động của sự tiến bộ kỹ thuật và khoa học đối với hạnh phúc của con người. Ông đặt câu hỏi liệu các phát triển này có thực sự tăng hạnh phúc hay chỉ làm phong phú thêm cuộc sống vật chất.
Câu chuyện kết (The End of Homo Sapiens)
Harari suy đoán về tương lai của loài người, bao gồm khả năng chúng ta hợp nhất với công nghệ và trở thành một thứ gì đó vượt xa Homo sapiens thông thường, như qua sinh học tổng hợp và công nghệ nâng cấp.
Porridge trên một chiếc đũa (The Cook on the Stove)
Chương cuối cùng này không có trong bản gốc tiếng Anh của “Sapiens.” Có thể bạn nhắc đến một bản dịch cụ thể hoặc một phần được thêm vào trong một ấn bản khác của cuốn sách. Tuy nhiên, từ những thông tin có sẵn, Harari kết thúc với việc đặt vấn đề về việc chúng ta đang nấu chín lịch sử loài người theo những cách chưa từng có, có thể thông qua công nghệ di truyền hoặc AI.
Cách mạng Khoa học mở đường cho những thay đổi lớn trong xã hội và nhận thức của chúng ta về thế giới, và Harari đặt câu hỏi sâu sắc về những kết quả của tiến bộ đó và tương lai mà chúng ta đang hướng tới.
Bài review sách liên quan
